Συνέντευξη στο tvxs

Πότε θυμάστε τον εαυτό σας να γοητεύεται με τη μουσική και πώς αποφασίσετε να πιάσετε ένα μουσικό όργανο στα χέρια σας και να ασχοληθείτε πιο αφοσιωμένα με αυτό;

Σε μικρή ηλικία είχα δείξει ενδιαφέρον για τη μουσική. Όταν ήμουν 5 ετών με πήγαν για μαθήματα πιάνου. Το θέμα είναι ότι δεν είχαμε χρήματα για να αγοράσουμε πιάνο, οπότε η θεία μου, μου ζωγράφισε τα πλήκτρα σε ένα μεγάλο χαρτόνι. Όπως καταλαβαίνετε δεν ήταν το ίδιο χωρίς το ηχητικό στοιχείο, κι έτσι γρήγορα το ενδιαφέρον εξανεμίστηκε και δε συνέχισα τα μαθήματα. Στα 16 μου αποφάσισα να μάθω κιθάρα μόνος μου κι έτσι κι έγινε. Τα πρώτα χρόνια ειδικά πρέπει να έκλεινα οχτάωρο ψάχνοντας τους ήχους της κιθάρας. Άρχισα να γράφω δικά μου τραγούδια και μουσικές και από τότε συνεχίζω αυτή τη συνήθεια.

-Η ενασχόλησή σας με τη μουσική αποτελεί πηγή βιοπορισμού σήμερα για σας; Αν ναι, ποιές οι δυσκολίες μιας τέτοιας απόφασης και δη στην Ελλάδα;

Φυσικά και όχι. Δεν γνωρίζω άλλωστε πολλούς τραγουδοποιούς, ταυτόχρονα και μη διασκεδαστές, που να ζουν από τη μουσική. Είναι σχεδόν αδύνατο κάτι τέτοιο σήμερα, τουλάχιστον για νέους. Αρκεί να δεις ότι η κρίση έχει χτυπήσει ακόμα και τους μουσικούς στα σκυλάδικα, πολύ περισσότερο δηλαδή σε πιο εναλλακτικές σκηνές.

-Ποιές μουσικές αγαπάτε; Ποιοί καλλιτέχνες σας κινητοποίησαν μουσικά και πιθανόν να σας επηρέασαν;

Πολλοί, στην αρχή κυρίως έλληνες. Σιδηρόπουλος, Άσιμος, Παναγόπουλος, αλλά και Χατζιδάκις, Μαρκόπουλος… στη συνέχεια άρχισα να ακούω περισσότερο ξένους και η μεγάλη αποκάλυψη για μένα ήταν η folk rock σκηνή του ’60 και του ’70. Nick Drake, John Martyn, Spriguns, Dino Valente, Phil Ochs, Fred Neil, Donovan και πολλοί άλλοι.

-Τι αποτελεί πηγή έμπνευσης για σας;

Κυρίως η πολιτική και οικονομική κατάσταση πλέον. Αυτό θεωρώ πιο σημαντικό να αναλύσει κανείς μέσα από τη δουλειά του.

-Πέρα από τη σύνθεση των τραγουδιών είστε εσείς που τα παίζετε κιόλα ή συνεργάζεστε στη σκηνή με κάποιους μουσικούς;

Εγώ παίζω κιθάρα και τραγουδάω. Συνεργάζομαι όμως με φίλους μουσικούς που στηρίζουν αυτή την προσπάθεια. Τελευταία αυτή η συνεργασία οδήγησε και στη δημιουργία ενός σχήματος που με συνοδεύει στα live, τους Dark Lights, δηλαδή τον Κώστα Στεφόπουλου, τον Σταύρο Παργινό, τον Μανόλη Χρυσάνθου και τον Αλέκο Μονοκάνδυλο.

-Είναι φανερό ότι επιδιώκετε μουσικές συνεργασίες με συναδέλφους σας. Ποιό το κίνητρο και ποιό το ουσιαστικό κέρδος αυτής της τριβής με άλλους ανθρώπους σε καλλιτεχνικό επίπεδο;

Προσωπικά με ενδιαφέρει να δω κατά πόσο είναι εφικτό στις μέρες μας να δημιουργηθεί ένα νέο ρεύμα, μια σύγχρονη μουσική σκηνή που θα μιλήσει για όσα συμβαίνουν τριγύρω μας. Με αυτή την αφετηρία προσπαθώ να συνεργάζομαι με άλλους τραγουδοποιούς.

-Στο δίσκο σας διακρίνω μία πολύ τρυφερή και ανθρωπιστική διάσταση (παράθεση στίχων, σημειώματα, ευχαριστίες), στοιχείο που έχει σχεδόν χαθεί στις μέρες μας τόσο γιατί η δισκογραφία έχει σχεδόν πεθάνει, όσο και λόγω της απρόσωπης πλευράς του διαδικτύου. Πώς εσείς βλέπετε όλες αυτές τις αλλαγές να σας αγγίζουν τόσο ως δημιουργό όσο και ως ακροατή;

Σίγουρα χάνεται κάτι από τη μαγεία που είχε παλιά ένας δίσκος. Δεν είναι το ίδιο να έχεις απλά μερικά αρχεία ήχου στον υπολογιστή σου, με το να έχεις στα χέρια σου ένα cd με το artwork και την αισθητική που το συνοδεύει. Από κει και πέρα βέβαια, ως ακροατής κι εγώ πλέον δε μπορώ ν’ αγοράζω cd, τουλάχιστον με τους ρυθμούς που μπορούσα παλιότερα, οπότε το καταλαβαίνω ως λύση ανάγκης. Σε τελική ανάλυση, το θέμα είναι να ακουστούν τα τραγούδια.

-Σκοπεύετε να κυκλοφορήσετε νέα τραγούδια σας στο άμεσο μέλλον και αν ναι με ποιό τρόπο; Είστε υπέρμαχος του διαδικτύου και της δωρεάν διακίνησης της μουσικής;

Έχω ετοιμάσει ένα νέο δίσκο, με αγγλόφωνα τραγούδια που ξεκίνησε την πορεία του από την Αμερική, σε συνεργασία με την τραγουδοποιό Jessica Kilroy και κατέληξε να ολοκληρώνεται στην Αθήνα με τη συμβολή του Νίκου Χαλβατζή. Ελπίζω να κυκλοφορήσει κάποια στιγμή σύντομα. Δεν ξέρω ακόμα τι μορφή θα έχει, ελπίζω όμως να κυκλοφορήσει και σε φυσική μορφή κι όχι μόνο σαν αρχεία μέσα από το διαδίκτυο. Το να διακινείται η μουσική δωρεάν στο διαδίκτυο έχει φυσικά μια χρησιμότητα, δεδομένων των υπερκερδών των οποίων έχαιραν οι δισκογραφικές τόσα χρόνια. Έπρεπε να σταματήσει αυτό κάποια στιγμή. Από την άλλη όμως, το να γίνει ένας δίσκος, κανονικά, ηχογραφημένος σε στούντιο, είναι μια δαπανηρή διαδικασία. Έτσι σήμερα έχουμε φτάσει στο να γίνεται ακόμα πιο «ταξική» η μουσική δημιουργία. Όσοι έχουν χρήματα μπορούν να αυτοχρηματοδοτούν την παραγωγή ενός άλμπουμ, οι υπόλοιποι θα πρέπει να αρκεστούμε σε πιο σπιτικές ηχογραφήσεις.

-Έχετε ζήσει σε πολλά μέρη του κόσμου. Τι κέρδος είχαν τα διαπολιτισμικά σας βιώματα καλλιτεχνικά αλλά κ ως άνθρωπο; Πώς κρίνετε την επιθυμία πολλών νέων ελλήνων να μεταναστεύσουν εξαιτίας της δυσχερούς οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης της Ελλάδας; Είστε σύμμαχος σε μία τέτοια απόφαση...;

Γνωρίζοντας ανθρώπους από διαφορετικά μέρη του κόσμου νομίζω κυρίως φτάνεις στο συμπέρασμα ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε στην ουσία ίδιοι, όσον αφορά τις ανάγκες αλλά και τις βασικές, ανθρώπινες αξίες μας. Μπορεί να αλλάζουν λίγο τα έθιμα, οι συνήθειες, οι θρησκευτικοί και πολιτισμικοί μανδύες, αλλά στην πραγματικότητα όλα αυτά δε μπορούν να καλύψουν την ουσιαστική ομοιογένειά μας.
Όσον αφορά τη μετανάστευση… κατανοητό είναι βέβαια, αλλά δε νομίζω ότι αποτελεί λύση. Σε τελική ανάλυση όπου κι αν πας, ο καπιταλισμός θα σε ακολουθήσει. Αυτή η κρίση δεν είναι τοπικό φαινόμενο, απλά εδώ ξεκίνησε το πείραμα. Αργά η γρήγορα αυτή η λαίλαπα που χτύπησε την Ελλάδα, θα φανεί, με μικρές διαφοροποιήσεις, στην πόρτα και των άλλων λαών. Θα πρέπει τελικά να το αντιμετωπίσουμε συλλογικά. Το να εγκαταλείπουμε το ένα ναυάγιο απλά και μόνο για να ανέβουμε στο επόμενο δε μου φαίνεται σα βιώσιμη λύση μακροχρόνια.

-Έχετε καταπιαστεί με πολλά πράγματα μεταξύ των οποίων η συγγραφή, οι οικονομικές επιστήμες, η ραδιοφωνία...τί σας κινητοποιεί να αγγίξετε κάτι νέο και αντιφατικό πολλές φορές το ένα με το άλλο και αν θα μπορούσατε να το κάνατε...τί θα λέγατε ότι βαραίνει μέσα σας περισσότερο; Με άλλα λόγια, τι σας δίνει χαρά;;

Μέσα από ότι δημιουργώ και γράφω ή τη ραδιοφωνική εκπομπή που κάνω στο διαδίκτυο τα δύο τελευταία χρόνια, προσπαθώ να περνάω ένα συγκεκριμένο προβληματισμό. Γι’ αυτό και δεν τα διαχωρίζω τελικά, τα βλέπω απλά ως μέσα. Παίρνω χαρά όταν βλέπω το μήνυμα να βρίσκει αποδέκτες. Δε συμβαίνει συχνά, καθώς η προβολή για ανεξάρτητες φωνές είναι ελάχιστη, αλλά όταν συμβαίνει αυτό σημαίνει ότι δε γίνονται όλες οι προσπάθειες μάταια.


-Πώς νιώθετε πλέον ως πολίτης της Ελλάδας...μέσα σε αυτή την κατάσταση πολλαπλών κρίσεων που βιώνουμε και την κοινωνική παρακμή στην οποία τείνουμε να περιέλθουμε;

Σίγουρα η κατάσταση γίνεται όλο και πιο αποπνικτική στη χώρα μας, αλλά το πρόβλημα δεν είναι τοπικό, ούτε οφείλεται απλά στην κακή τοπική διαχείριση, αντίθετα, είναι συστημικό και οφείλεται στην καταστροφική φύση του καπιταλιστικού τρόπου οργάνωσης της παραγωγής και της κοινωνίας. Νομίζω ότι υπάρχουν και αισιόδοξα σημάδια σε όλο τον κόσμο αλλά και εδώ στην Ελλάδα. Η συζήτηση που έχει ξεκινήσει γύρω από την Άμεση Δημοκρατία είναι ίσως ότι πιο αισιόδοξο θα περίμενε κανείς πριν μερικά μόλις χρόνια.

-Τι θα θέλατε να αλλάξατε μέσα σας και έξω σας για να γίνει ένα βήμα προς κάτι όμορφο, αισιόδοξο και απελευθερωτικό;

Να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε έξω από τα προκαθορισμένα όρια, αυτή θα ήταν μια καλή και γόνιμη αλλαγή. Να πάψουμε να ασχολούμαστε με τη μικροπολιτική και να γίνουμε πραγματικά πολιτικά όντα. Να ψάξουμε για λύσεις συλλογικά, έξω από τις επιλογές που προσφέρει η πραγματική εξουσία, η οικονομική. Να δημιουργήσουμε εμείς οι ίδιοι το δρόμο που θα μας βγάλει από αυτή την κατάσταση, αντί να περιμένουμε πάλι κάποιον μεσσία ή ηγέτη να μας υποδείξει το δικό του δρόμο. Να τολμήσουμε να συγκρουστούμε σε ουσιαστικό επίπεδο.

-Πολλοί υποστηρίζουν ότι σε πολλά μουσικά είδη-με κυρίαρχο τη ροκ-όλα έχουν τραγουδηθεί...και αυτό αποτελεί λόγο για τους Έλληνες μουσικούς να ανατρέξουν στη σπουδαία ελληνική μουσική παράδοση και βασισμένοι σε αυτή να δημιουργήσουν κάτι σε ένα πιο σύγχρονο πλαίσιο. Πώς σας βρίσκει αυτή η άποψη;

Δε νομίζω ότι εξαντλούνται τα είδη. Ακόμα και σήμερα παραδείγματος χάριν ακούς εξαιρετικούς νέους μπλουζίστες, παρά το ότι η μπλούζ θεωρείται κορεσμένη σκηνή. Είναι όμορφο βέβαια και άκρως δημιουργικό όταν μπλέκει κανείς στοιχεία από διαφορετικά μουσικά είδη.

-Πώς κρίνετε τους νέους Έλληνες μουσικούς; Γράφονται ενδιαφέροντα πράγματα; Παρακολουθείτε και ξεχωρίζετε κάτι αυτόν τον καιρό;

Σε κάθε εποχή υπάρχουν αξιόλογοι καλλιτέχνες. Και σήμερα βγαίνουν αξιόλογα νέα σχήματα και τραγουδοποιοί. Από κει και πέρα βέβαια δε βλέπω είναι η αλήθεια να σταματάει η κυριαρχία της παρέας και της κλίκας. Συνεχίζουν ακόμα πολλοί νέοι καλλιτέχνες να σκέφτονται και να λειτουργούν με αυτό τον τρόπο.

-Τι θεωρείτε ότι πρέπει να έχει ένας μουσικός για να σημειώσει μία καλή καλλιτεχνική πορεία(στην Ελλάδα);

Ότι χρειαζόταν πάντα νομίζω. Ειλικρίνεια, πολύ δουλειά, ψάξιμο. Αν όμως μιλάμε για μια καλή καλλιτεχνική πορεία με όρους εμπορικής επιτυχίας, τότε χρειάζεται κυρίως λεφτά και διασυνδέσεις. Κι αν δεν έχει και τίποτα καίριο να πει, ακόμα καλύτερα.

-Μέσα από τα lives σας πώς αφουγκράζεστε τις ανάγκες του κόσμου; Υπάρχει διάδραση; Ο κόσμος που έρχεται στις συναυλίες σας έχει ως σκοπό να διασκεδάσει, ξεχνώντας ή να ψυχαγωγηθεί, προβληματιζόμενος....;

Δε μπορώ να είμαι απόλυτα σίγουρος για το τι συμβαίνει ακριβώς. Πάντως, επειδή στα live δεν παίζουμε διασκευές, παρουσιάζουμε δικά μου τραγούδια και κάποιους αυτοσχεδιασμούς, αν είχαν έρθει για διασκέδαση μάλλον τελικά θα βαριόντουσαν. Δεν έχω την αίσθηση πάντως ότι δε χαλαρώνει κιόλας ο κόσμος, παρά το γεγονός ότι δε θα τραγουδήσει κανένα ρεφραίν από χιτάκι. Αντίθετα νομίζω το απολαμβάνουν περισσότερο έτσι, ξέρουν γιατί έχουν έρθει δηλαδή. Υπάρχει κοινό για πραγματική μουσική ψυχαγωγία τελικά.

-Οι στίχοι σας έχουν μία έντονη κοινωνική ευαισθησία. Νιώθετε ότι σήμερα περισσότερο από ποτέ μπορούν να αγκαλιάσουν τόσο ταιριαστά το μυαλό και την καρδιά των ακροατών σας;

Νομίζω ότι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, έχει νόημα να θίγεις μέσα από τη δουλειά σου όσα μας αφορούν όλους άμεσα. Αυτή την απαράδεκτη κατάσταση που βιώνουμε, τα αδιέξοδα που προσπαθούν να χτίσουν τριγύρω μας. Κατά αυτή την έννοια, και η δουλειά σου αφορά περισσότερους ανθρώπους και σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι άλλες εποχές, που κανείς δεν είχε τη διάθεση να ακούει κοινωνικοπολιτικούς στίχους και αρκούνταν στην ευτέλεια του δήθεν ερωτικού τραγουδιού. Τώρα βέβαια, πρέπει πρώτα να φτάσει ένα έργο στο κοινό, για να το κρίνει στη συνέχεια, να το απορρίψει ή να το αγκαλιάσει. Και σε αυτό το σημείο, ξαναγυρνάμε στη συζήτηση για το τι προβάλλεται και από ποιους.

-τι μουσικά όνειρα έχετε;

Θα ήθελα κάποτε να κάνω ένα δίσκο χωρίς τους συνήθεις πρακτικούς περιορισμούς.

-Ως Δημήτρης...τί όνειρα έχετε;

Ελάχιστα, πολύ συγκεκριμένα και νομίζω κοινού ενδιαφέροντος. Προσπαθώ να τα εκφράσω μέσα από όσα γράφω. Ελπίζω να το καταφέρνω.